Czym jest wskaźnik BMI?
BMI (Body Mass Index) jest współczynnikiem masy ciała obliczanym przy zastosowaniu odpowiedniego wzoru matematycznego stworzonego przez belgijskiego matematyka Adolphe Quatelet w 1832 roku. Aby obliczyć swój wskaźnik masy ciała, należy podzielić wagę podaną w kilogramach przez wzrost podniesiony do kwadratu. Warto pamiętać, że klasyfikacja BMI została stworzona wyłącznie dla dorosłych i nie uwzględnia ona dzieci, jednak zalecany wynik może się różnić w zależności od wieku. W internecie dostępnych jest wiele kalkulatorów BMI online. Wartość wskaźnika podawana jest według ustalonej punktacji w 8-stopniowej skali.
Skala wyników Body Mass Index
Normy BMI względem masy ciała
Wyniki kalkulatorów przedstawiane są w następującej skali:
- wygłodzenie - następuje gdy współczynnik BMI wynosi <16.00 punktów
- wychudzenie 16.00-16.99
- niedowaga 17.00-18.49
- prawidłowa masa ciała 18.50 - 24.99
- nadwaga 25.00-29.99
- otyłość I stopnia 30.00-34.99
- otyłość II stopnia 35.00-39.99
- otyłość III stopnia 40.00 <
Normy BMI względem wieku
Sugerowane BMI zależne jest od wieku osoby badanej i wynosi odpowiednio:
- 19-24 lata 19 – 24
- 25-34 lata 20 – 25
- 35-44 lata 21 – 26
- 45-54 lata 22 – 27
- 55-64 lata 23 – 28
- 65+ 24 – 29
BMI jest powszechnie używane do wstępnej oceny stanu zdrowia i oceny masy ciała. Wskaźnik BMI może sugerować i pomagać w klasyfikacji pacjenta, uświadamiać o zmianach w diecie i stylu życiu oraz pokazywać czy masa ciała jest prawidłowa, jednak nie jest pozbawiony wad.
Niedokładność BMI
Wskaźnik BMI jest narzędziem ogólnym. BMI wskazuje punkty otrzymane przy porównaniu wagi ciała w stosunku do wzrostu, jednak nie uwzględnia typu budowy ciała. Nie może jednoznacznie ocenić czynników takich jak rozmieszczenie tłuszczu czy wody pozakomórkowej.
Dla przykładu:
Wskaźnik 25-letniego kulturysty mającego 180 cm wzrostu oraz 100 kg wagi zawsze wskaże otyłość, niezależnie jaki procent tkanki tłuszczowej będzie znajdował się w ciele mężczyzny. Masa mięśniowa oraz zawartość tkanki tłuszczowej nie są brane pod uwagę w przypadku badania wskaźnikiem BMI.
Ze względu na swoje ograniczenia BMI nie jest stosowane w przypadku:
- sportowców posiadających dużą masę mięśniową
- kobiet w ciąży
- osób starszych
- osób mających niski wzrost powyżej przeciętnej
- dzieci i młodzieży
Jak obliczyć wskaźnik BMI w przypadku dzieci i młodzieży?
Do obliczenia body mass index dzieci i młodzieży stosuje się tak zwane siatki centylowe. Pozwalają one na statystyczne ułożenie wyniku dziecka na skali określającej jego wynik względem innych wyników danych dla jego grupy wiekowej. W siatkach centylowych istnieje podział dotyczący wieku i płci.
Choroby wynikające z zaburzonej masy ciała
Niedowaga i Nadwaga
BMI pomaga w ocenie ryzyka chorób związanych z nadwagą i niedowagą. Choroby wynikające z wysokiego wyniku wskaźnika to m.in. cukrzyca typu I i II, choroba niedokrwienna serca, choroby układu kostnego. Nadwaga może prowadzić do bezpośredniej otyłości. Niedowaga wiąże się natomiast z m.in. anemią, niskim ciśnieniem krwi, osteoporozą czy nieregularnym miesiączkowaniem i problemami z zapłodnieniem.
W przypadku jakichkolwiek problemów z wagą należy niezwłocznie skonsultować się z dietetykiem.
BMI - Czy jest ważne?
Obliczanie BMI może być wskazówką dotyczącą naszego stanu zdrowia. Warto brać pod uwagę jego wynik, aby być gotowym na wprowadzenie zmian w naszym stylu życia, jednak należy pamiętać o jego mankamentach. Interpretacji wartości BMI powinien dokonać lekarz, który fachowo oceni wynik, biorąc pod uwagę nie tylko stosunek wagi do wzrostu, ale również skład ciała, zawartość tłuszczu w organizmie oraz tkanki mięśniowej. BMI pomimo popularności oraz łatwego dostępu nie jest najważniejszym narzędziem wspomagającym dbanie o nasze zdrowie.
