Tenis ziemny — charakterystyka
Tenis to sport rakietowy, rozgrywany zarówno pojedynczo jak i w parach (gra w dublecie). Celem gry jest zdobycie punktu poprzez przebicie piłki na stronę przeciwnika, tak aby ten nie mógł jej odbić na naszą część kortu. Mecz składa się z setów, a sety — z gemów. Warto znać podstawowe zasady gry, aby móc w pełni cieszyć się sportowymi doświadczeniami.
Zasady gry — przebieg meczu
Każdy mecz tenisowy musi przebiegać w określony sposób i być zgodny z kilkoma zasadami:
- Początek meczu — mecz rozpoczyna serwis. Jeden z zawodników wykonuje serwis, stojąc za linią końcową kortu. Piłka musi zostać zagrana ukośnie do przeciwległego pola przeciwnika. Każdy tenisista wykonujący serwis ma dwie próby, w przypadku dwukrotnego niepowodzenia punkt zdobywa przeciwnik i następuje tak zwany podwójny błąd serwisowy.
- Wymiana — mecz oparty jest na wymianach między zawodnikami, czyli wzajemnym odbijaniu piłki. Zadaniem gracza jest przebicie piłki nad siatką, w taki sposób, aby ta wylądowała w obrębie połowy przeciwnika. Piłka może odbić się raz od ziemi. Dozwolone jest również odbijanie piłki bezpośrednio z powietrza.
Punktacja
Mecz składa się z setów, a każdy set zbudowany jest z gemów. W zależności od turnieju mecz toczy się do wygrania 2 lub 3 setów. Punkty zdobyte podczas gemu liczone są w następujący sposób:
- 1 wygrana piłka - 15 punktów
- 2 wygrana piłka - 30 punktów
- 3 wygrana piłka - 40 punktów
- 4 wygrana piłka — wygrany gem
Wygrana gema następuje w momencie gdy jeden gracz ma 2 wygrane piłki więcej od przeciwnika (potocznie 2 punkty przewagi). W przypadku remisowego wyniku 40:40 następuje równowaga, a gem rozgrywany jest do momentu zdobycia przez gracza dwóch punktów z rzędu.
Każdy tenisista dąży do wygrania seta, które następuje po wygraniu 6 gemów, z co najmniej 2-krotną przewagą nad przeciwnikiem. W przypadku remisu w gemach (6:6) rozgrywany jest tie-break, który trwa do momentu uzyskania przez graczy 7 punktów lub w przypadku remisu dwóch punktów przewagi. Mecz kończy się w momencie gdy jeden z zawodników wygra 2 lub 3 sety.
Błędy w grze
W tenisie ziemnym występuje szereg zasadach opisujących błędy popełniane przez zawodników, które skutkują utratą punktów. Do najważniejszych należą:
- Out — piłka po odbiciu ląduje poza linią kortu. Jeżeli piłka upada poza polem gry, przeciwnik zdobywa punkt,
- Błąd serwisowy — jeżeli gracz serwujący nie odbije piłki w odpowiedni sposób na przestrzeni dwóch prób, jego przeciwnik zdobędzie punkt. Do błędu serwisowego należy również przekroczenie linii końcowej kortu przed zagraniem serwisu. Dwukrotne przekroczenie linii powoduje zdobycie punktu przez przeciwnika,
- Błąd w siatkę — piłka uderza w siatkę i nie przechodzi na stronę przeciwnika, Podwójne odbicie — piłka odbija się dwukrotnie na połowie zawodnika, zanim zostanie odegrana,
- Błąd wolejowy — Zawodnik dotyka piłki rakietą, zanim ta przejdzie na jego stronę,
- Błąd kontaktu z siatką — Zawodnik nie może dotknąć siatki rakietą i ciałem.
Rodzaje uderzeń
Tenisiści mogą odbić piłkę na wiele sposobów, używając do tego technik, które różnią się od siebie ustawieniem ciała, a także zastosowaniem taktycznym:
- Forehand — uderzenie z przodu ciała, najczęściej przy użyciu dominującej ręki,
- Backhand — analogicznie do forehandu, jest to zagranie z tyłu ciała. Zdarza się, że wykonywane jest oburącz,
- Voley — uderzenie piłki z powietrza, zanim ta uderzy w ziemię. Chwyt może być forehandowy i backhandowy,
- Smash — mocne uderzenie z góry, wykonywane często po lobie przeciwnika,
- Top spin — zagranie nadające piłce dodatkowej, górnej rotacji, która przekłada się na większą szybkość i kontrolę,
- Slice — uderzenie nadające rotacji wstecznej. Piłka szybko traci swoją prędkość i leci zdecydowanie niżej.
Turnieje tenisowe
Turnieje tenisowe podzielone są na kilka kategorii. Rozgrywki prowadzone są z podziałem na mecze solo i w dublecie, jak i również z podziałem na płeć (mecze w parze odbywają się również w kategorii mieszanej, kobieta z mężczyzną). Turnieje męskie zarządzane są przez organizację ATP — Association of Tennis Professionals, a turnieje damskie przez WTA — Women's Tennis Association. Do najważniejszych zawodów należących do tych organizacji należą ATP Masters 1000 oraz WTA Finals.
W tenisie ziemnym rozgrywane są 4 turnieje należące do Wielkiego Szlemu. Należą do nich Wimbledon, US Open, French Open oraz Australian Open i są zrzeszone z ATP i WTA. Wielki Szlem wygrywa zawodnik, który odniesie zwycięstwo we wszystkich 4 turniejach w danej konkurencji. Jaka jest historia poszczególnych zawodów?
Wimbledon
Wimbledon jest najstarszym turniejem tenisowym w historii. Pierwszy raz rozgrywany był w 1877 roku w Londynie. Charakteryzuje go trawiasta nawierzchnia kortu, znajdująca się w klubie tenisowym All England Lawn Tennis and Croquet Club. Tradycyjne barwy Wimbledonu to ciemnozielony i fioletowy. Rekordzistami turnieju pod względem największej liczby tytułów są w kategorii kobiet ex aequo Billie Jean King oraz Martina Navratilova, obie Panie mają na swoim koncie 20 zwycięstw we wszystkich kategoriach. W kategorii mężczyzn rekordzistą jest Lawrence Doherty z 13 zwycięstwami.
US Open
Turniej rozgrywany w Stanach Zjednoczonych od 1881 roku na tak zwanej twardej nawierzchni obiektu USTA Billie Jean King National Tennis Center. Logo turnieju to żółta piłka tenisowa na granatowym tle. Rekordzistką turnieju z największą liczbą wygranych tytułów jest Margaret Osborne DuPont z 25 zwycięstwami, a wśród mężczyzn najlepszy jest William Tinden z 16 tytułami.
French Open
Inaczej nazywany Roland Garros to turniej, odbywający się we Francji na obiekcie Stade Roland Garros na ceglanej nawierzchni kortu. French Open rozgrywany jest od 1891 roku. Herb turnieju ma barwy ciemnozielono-pomarańczowe. Najlepszą zawodniczką w historii jest Suzanne Lenglen z 15 zwycięstwami, a najlepszym zawodnikiem Max Decugis, który ma na koncie aż 29 tytułów!
Australian Open
Zawody z najkrótszą historią spośród turniejów Wielkiego Szlemu, jednak jako pierwsze zostały do niego włączone. Organizowane są od 1905 roku w Australii na twardej nawierzchni kortów Melbourne Park. Do 1987 roku turniej rozgrywano na kortach z nawierzchnią trawiastą. Herb Australian Open to biały napis AO znajdujący się na niebieskim tle. Rekordzistką z największą ilością zwycięstw we wszystkich kategoriach jest Margaret Court - 21 tytułów, a wśród mężczyzn Adrian Quist z 13 tytułami.
W grze pojedynczej tylko 5 osób zdołało zdobyć klasycznego Wielkiego Szlema. Wśród kobiet są to tenisistki Maureen Connolly w 1953 roku, Margaret Smith Court w 1970 roku i Steffi Graff w 1988 roku, a wśród mężczyzn Don Budge w 1938 roku oraz 2-krotnie Rod Laver w 1962 i 1969 roku.
Najlepsi polscy tenisiści i tenisistki
Na kartach historii tenisa zapisało się kilku wybitnych Polaków i Polek, którzy przez wiele lat rozsławiali nasz naród na międzynarodowych kortach. Z pewnością do tego grona należą:
Iga Świątek
Iga Świątek to urodzona 31 maja 2001 roku polska tenisistka. Zwyciężczyni ponad 20 turniejów WTA. 5-krotnie zwyciężała na turniejach Wielkiego Szlemu — French Open 2020, 2022, 2023 i 2024 oraz US Open 2022. Jest polską olimpijką, występowała na Igrzyskach Olimpijskich 2020 w Tokio oraz IO 2024 w Paryżu gdzie zdobyła brązowy medal. Ponadto dwukrotnie zdobywała tytuł Sportowca Roku w Plebiscycie Przeglądu Sportowego w 2022 i 2023 roku. Jest pierwszą w historii polską liderką singlowego rankingu WTA.
Agnieszka Radwańska
Polska tenisistka urodzona 6 marca 1989 roku. Zwyciężczyni 20 turniejów WTA. Finalistka Wimbledonu w 2012 roku. Zwyciężczyni WTA Finals w 2015 roku. Agnieszka Radwańska jest również polską olimpijką, reprezentowała nasz kraj na igrzyskach w 2008, 2012 i 2016 roku. Wygrała dwa juniorskie turnieje wielkoszlemowe — Wimbledon w 2005 roku i French Open w 2006 roku. W 2012 roku była wiceliderka rankingu WTA.
Magda Linette
Magda Linette to polska tenisistka urodzona 12 lutego 1992 roku. 3-krotnie wygrała turniej WTA w grze pojedynczej i 2-krotnie w grze podwójnej. Jest trzecią najwyżej klasyfikowaną Polką w rankingu WTA w historii (19 miejsce). Jest półfinalistką Australian Open z 2023 roku w grze solowej oraz French Open z 2021 w dublecie. Reprezentowała nasz kraj na Igrzyskach Olimpijskich w 2016 roku i 2020 roku.
Hubert Hurkacz
Hubert Hurkacz jest polskim tenisistą urodzonym 11 lutego 1997 roku. Pierwszy w historii Polski zwycięzca ATP Tour Masters 1000 w 2021 roku, półfinalista Wimbledonu w 2021 roku. Zwyciężył w 8 turniejach ATP, w rankingu ogólnym zajmuje 6 lokatę. W 2018 roku został nominowany do nagrody ATP "Newcomer of the Year". Reprezentant Polski w Pucharze Davisa.
Jerzy Janowicz
Polski tenisista urodzony 13 listopada 1990 roku. Półfinalista Wimbledonu w 2013 roku, Zwycięzca Pucharu Hopmana w 2015 roku. Reprezentował Polske w Pucharze Davisa. Dwukrotny finalista juniorskich turniejów wielkoszlemowych — US Open 2007 i French Open 2008. Jego najwyższą lokatą w rankingu ATP było miejsce 14.
Wojciech Fibak
Był polskim tenisistą, urodzonym 30 sierpnia 1952 roku. Zwycięzca Australian Open w dublecie, finalista ATP Finals. Wygrał 15 turniejów ATP solowych, zajmując w rankingu lokatę 10. W grze podwójnej wygrał aż 52 turnieje, a jego najwyższe miejsce w rankingu to pozycja wicelidera ustanowiona w 1979 roku.
Dlaczego warto trenować tenisa ziemnego?
Tenis ziemny to sport, który oferuje wiele korzyści fizycznych. Poprawia kondycję, motorykę, ale również może pozytywnie wpłynąć na nasze zdrowie psychiczne. Jest sportem o dużej intensywności, regularne treningi mogą poprawić naszą wydolność płuc i serca. Tenis rozwinie naszą siłę i zwinność, wymagając szybkiej zmiany kierunku biegu, a także odpowiednią postawę angażującą mięśnie nóg, ramion i tułowia. Gra w tenisa bezpośrednio wpłynie na nasz refleks i czas reakcji. Pomaga również w trenowaniu taktycznego myślenia i działania pod presją.
Tenis jest dyscypliną uniwersalną. Mogą trenować go zarówno dzieci jak i seniorzy. Treningi dostosowane są do poziomu zaawansowania, istnieją amatorskie ligi, stworzone dla konkretnego wieku i doświadczenia oferujące sportową rywalizację dla każdego. Gra w tenisa nie jest zależna od pogody — może być rozgrywany zarówno na kortach znajdujących się na świeżym powietrzu jak i zamkniętych halach. Tenis może sprawić radość zarówno osobom trenującym go profesjonalnie, jak i amatorom chcącym znaleźć aktywną pasję.
Podsumowanie
Tenis jest niezwykle popularnym i łatwo dostępnym sportem. Jego trenowanie może pozytywnie wpłynąć na życie codzienne, pozwalając na aktywny wypoczynek i regularne dbanie o kondycję fizyczną. Oglądanie zmagań profesjonalnych tenisistów to świetny sposób nie tylko na doświadczenie sportowych emocji, ale również poznanie różnych stylów gry. Tenis jako sport rakietowy jest istotnym elementem sportowego
